Dylid defnyddio’r GDD i gefnogi anghenion yr holl blant sydd yn neu wedi bod yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn y ddwy flynedd flaenorol neu blant sy’n derbyn  gofal. Bwriedir i’r grant datblygu disgyblion roi cymorth i ddysgwyr sydd o dan anfantais i oresgyn rhwystrau ychwanegol sy’n atal y rheini o gefndiroedd difreintiedig i gyflawni eu potensial llawn.

Canllawiau a Gwasanaethau: Addysgu Plant Difreintiedig

DOGFENNAU I LAWRLWYTHO:

Cyfarwyddyd GDD	Fframwaith GDD	Adolygiad GDD a Chwestiynau Monitro	Rhestr Wirio Arferion Llwyddiannus	Rhaglen GDD Wythnos Ffocws

Yn ystod y flwyddyn ariannol hon, mae’r grant dysgu proffesiynol wedi’i ddyrannu i ysgolion drwy GwE  Bydd y cyllid yn cael ei ddirprwyo yn gyfan i ysgolion. Mae’r dull o bennu lefel y cyllid wedi’i gyfrifo yn ôl y telerau a’r amodau a nodwyd yn fanwl gan Lywodraeth Cymru, h.y. mae’r dull a ddefnyddir i bennu cyllid ar lefel ysgol yn cael ei gyfrifo ar sail niferoedd yr athrawon cyfwerth â llawn amser ar adeg y cyfrifiad dilys diweddaraf. 

Mae eich awdurdod lleol eisoes wedi cadarnhau   dyraniadau ysgolion unigol. Bydd y cyllid yn cael ei drosglwyddo’n uniongyrchol i gyllideb yr ysgol drwy eich awdurdod lleol.

Dyma delerau ac amodau’r grant, fel y nodwyd gan Lywodraeth Cymru:

• Y disgwyliad yw y bydd y cyllid yn helpu ysgolion i fodloni gofynion y Dull Cenedlaethol ar gyfer Dysgu Proffesiynol (NAPL) newydd a bod yn fodd i fuddsoddi yn elfennau’r model. Er enghraifft, mae’n fodd i fuddsoddi yn llwybrau dysgu proffesiynol unigol ymarferwyr a buddsoddi mewn cydweithrediad.
• Prif ddiben y cyllid yw creu amser mewn ysgolion i ymarferwyr wneud y newidiadau i arferion sydd eu hangen cyn gwireddu’r cwricwlwm newydd.
• Bydd y cyllid yn targedu’r dysgu sydd ei angen ar athrawon a dysgwyr i’w paratoi ar gyfer y cwricwlwm newydd.
• Y disgwyliad ar gyfer y cyllid yw y bydd pob ymarferydd yn cael cyfle i gymryd rhan mewn dysgu proffesiynol gan ddefnyddio’r cyllid. Nid yw’n cael ei gadw’n arbennig at ddefnydd athrawon ac arweinwyr a dylid ei ddefnyddio, er enghraifft, i alluogi cymorthyddion dysgu i gael mynediad i ddysgu proffesiynol.
• Nid yw’n cael ei gadw’n arbennig i gefnogi athrawon ac arweinwyr a dylid ei ddefnyddio i gefnogi pob ymarferwr sy’n cefnogi’r addysgu a’r dysgu mewn dosbarthiadau, gan gynnwys cymorthyddion dysgu/cynorthwywyr cymorth dysgu
• Dylid defnyddio’r cyllid i gefnogi ymwneud â’r cynnig dysgu proffesiynol rhanbarthol, neu gynnig proffesiynol, er enghraifft SAU, neu i gefnogi dysgu proffesiynol ar y cyd ar draws ysgolion

Yn unol â hyn, dylai’r cyllid gael ei ddefnyddio i gefnogi meysydd megis:

• y broses gyffredinol o ryddhau athrawon a chymorthyddion dysgu i gymryd rhan mewn gweithgareddau dysgu proffesiynol;
• talu unigolion, gan greu rolau a swyddi, i gefnogi’r gwaith o gydlynu gweithgareddau DP ar draws ysgol neu grŵp o ysgolion. Byddai’r rolau hyn yn cynnwys cefnogi cyd-weithwyr, adrannau neu ddulliau gweithredu ysgol gyfan gydag ymholi beirniadol, rheoli newid a gweithgareddau YSD;
• costau rhyddhau er mwyn i ymarferwyr gymryd rhan mewn gweithgareddau ymchwil ac ymholi beirniadol, gan ariannu amser rhyddhau i ymchwilio i oblygiadau’r cwricwlwm newydd ar gyfer eu harfer addysgu ac asesu eu hunain;
• costau rhyddhau i alluogi ymarferwyr i gydweithio yn yr ysgol ac ar draws clystyrau a rhwydweithiau ysgolion  –  gan gymryd rhan mewn dysgu proffesiynol ar y cyd a chynllunio ar y cyd;
• cefnogi datblygiad rolau megis Hyfforddwr Dysgu Proffesiynol ysgol (neu lefel clwstwr)

Mae yna ddisgwyliad y bydd ysgolion yn gwneud y mwyaf o’r cyllid trwy gyfuno eu hadnoddau’n briodol ar draws clystyrau/rhwydweithiau strwythuredig i gynyddu effaith a lefel y cyllid.

Gofynion monitro gan Llywodraeth Cymru

Dylai ysgolion gyhoeddi eu cynlluniau Dysgu Proffesiynol (naill ai ar lefel ysgol neu glwstwr) gan  amlinellu sut y maent yn bwriadu cefnogi anghenion dysgu proffesiynol yr holl ymarferwyr yn eu hysgolion, a chyflwyno adroddiad blynyddol ar y cynlluniau hynny (a chyhoeddi adroddiad byr ar eu gwefan). 

Dylai Ymgynghorwyr Cefnogi Gwelliant yn y rhanbarthau weithio ochr yn ochr ag ysgolion i ystyried y cynlluniau a chadarnhau bod y cynllun yn diwallu’r anghenion i bob pwrpas.

Er mwyn cefnogi ysgolion i gydymffurfio â’r disgwyliad hwn, datblygwyd adran ar y Dangosfwrdd Cynllunio Grantiau .

Gofynnir i ysgolion uwchlwytho eu cynllun datblygu ysgol ar G6 a chwblhau adran berthnasol y Dangosfwrdd Cynllunio Grantiau  

Datblygwyd dogfen yn cynnwys Cwestiynau Cyffredin, ac mae ar gael ar y Dangosfwrdd Cynllunio Grantiau ac ar G6.   

Os oes gennych unrhyw ymholiadau am y cyllid hwn, cysylltwch â’r canlynol yn y lle cyntaf:

• O ran unrhyw ymholiadau am ddyrannu’r cyllid a sut i gael gafael arno, cysylltwch â’r tîm cyllid yn eich awdurdod lleol.
• O ran unrhyw ymholiadau am weithgareddau gwario cymwys, monitro a gwerthuso pa mor effeithiol yw’r gwariant, cysylltwch ag Ymgynghorydd Cefnogi Gwelliant eich ysgol.

Lawrlwythiadau:

Disgwylir i’r cyllid helpu ysgolion i fodloni gofynion Recriwtio, Adfer a Chodi Safonau: Rhaglen Dysgu Carlam a gyhoeddwyd gan y Gweinidog Addysg ar 9 Gorffennaf 2020.

Yn ystod yr argyfwng, daeth i’r amlwg nad yw nifer o ddysgwyr wedi symud ymlaen

gymaint ag y gellid ei ddisgwyl o ran eu cynnydd wrth ddysgu, ac mae rhai dysgwyr wedi’u heffeithio’n fwy difrifol nag eraill. Mae’r cyllid hwn yn galluogi buddsoddiad mewn ysgolion er mwyn caniatáu iddynt recriwtio a defnyddio mwy o bobl i helpu dysgwyr wrth roi sylw i’w hanghenion yn dilyn yr argyfwng COVID-19 cychwynnol a’r cyfnod pan oedd ysgolion ar gau.

Prif ddiben y cyllid felly yw galluogi buddsoddiad mewn ysgolion i ganiatáu iddynt recriwtio a defnyddio mwy o bobl i helpu dysgwyr wrth roi sylw i’w hanghenion yn dilyn yr argyfwng COVID-19 cychwynnol a’r cyfnod pan oedd ysgolion ar gau.

Mae pob disgybl yn gymwys i dderbyn cymorth ychwanegol wrth ddychwelyd i’r ysgol ym mis Medi, er y bydd cwmpas y cymorth angenrheidiol yn amrywio’n sylweddol gan ddibynnu ar amgylchiadau unigol. Gan fod adnoddau yn gyfyngedig, byddwn yn blaenoriaethu fel a ganlyn wrth gynllunio dyraniad yr adnoddau:

Carfannau â blaenoriaeth i gael cymorth:

Mae’r cyllid i’w dargedu at garfannau penodol sydd wedi’u nodi fel y rhai mwyaf agored i niwed, fel a ganlyn:

1. Disgyblion sy’n paratoi ar gyfer arholiadau yn y flwyddyn academaidd nesaf (sef disgyblion blynyddoedd 11, 12 ac 13).
2. Disgyblion agored i niwed a difreintiedig, yn unol â diffiniad amrywiol ddulliau gweithredu.
3. Blwyddyn 7, yn sgil yr amharu wrth bontio o’r ysgol gynradd i’r ysgol uwchradd.

Mae’r carfannau penodol yma yn awgrym o’r hyn y bydd penaethiaid yn ei ystyried wrth ddosbarthu cymorth. Er bod y fformiwla cyllido yn seiliedig ar garfannau penodol o ddysgwyr, disgwylir i’r cyllid gael ei ddefnyddio i sicrhau bod unrhyw ddysgwyr sydd angen cymorth yn cael cyfle i dderbyn y cymorth hwnnw lle bynnag y bo’n bosibl. Felly nid yw wedi’u gadw yn ôl at ddefnydd y tri gr*p â blaenoriaeth a restrir ym mhwyntiau 1-3 yn unig, ac fe ddylid ei ddefnyddio i ganiatáu mynediad at gymorth lle bo angen i blant sydd wedi dioddef effaith amrywiol agweddau o’r pandemig.

Gan y bydd unigolion nad ydynt wedi’u rhestru yn y 3 gr*p â blaenoriaeth hefyd angen cymorth, mae’n egwyddor bwysig caniatáu i Benaethiaid gael ymreolaeth wrth benderfynu pa grwpiau neu unigolion y maent am eu helpu fel rhan o’u cynlluniau ysgol unigol.

Cymorth i’w Ddarparu

Diwygio’r cwricwlwm yw ein prif flaenoriaeth o hyd ar gyfer addysg yng Nghymru. Yn unol â hynny, bydd y Rhaglen hon yn canolbwyntio ar gymorth ar gyfer y canlynol:

• Llythrennedd, rhifedd a chymhwysedd digidol o fewn cwricwlwm eang a chytbwys – ar gyfer y blynyddoedd arholiadau bydd hyn yn cynnwys sgiliau darllen ac ysgrifennu uwch, sgiliau mathemateg lefel uwch lle bo’n berthnasol, a chymhwysedd digidol ar lefel briodol ac fel y bo’n berthnasol i ddysgwyr sy’n symud ymlaen gyda’u cymwysterau.
• Datblygu sgiliau dysgu annibynnol, i alluogi ac ysgogi dysgwyr ym mhob gr*p i symud ymlaen yn gynt drwy weithio’n fwy effeithiol wrth eu hunain ac allan o’r ysgol.
• Cefnogi ac ennyn diddordeb drwy goetsio – mewn cydnabyddiaeth y bydd y dysgwyr sydd wedi ymddieithrio fwyaf angen hyfforddiant a chymorth emosiynol yn ogystal â chymorth ar gyfer paratoi ar gyfer arholiadau a sgiliau.

Beth y dylid defnyddio’r cyllid i’w ddarparu:

Mae’r grant hwn yn rhoi adnoddau ariannol penodol i greu capasiti newydd yn y system addysg.

• Gall ysgolion benodi Athrawon Cymwys gan gynnwys Athrawon Newydd Gymhwyso, Cynorthwywyr Addysgu a rolau cynorthwyol eraill i’r ysgol (er enghraifft rolau sydd wedi’u llunio i ddarparu cymorth coetsio), yn unol â dealltwriaeth yr ysgol o anghenion y dysgwyr.
• Gall y capasiti newydd fod yn llawn amser neu ran amser, neu gynnydd mewn
  oriau ar gyfer contract presennol lle mae’r sgiliau hynny yn angenrheidiol.
• Gall cydweithwyr newydd weithio ar draws mwy nag un ysgol lle mae clystyrau o ysgolion yn gweithio mewn partneriaeth gydweithredol.
• Gall penaethiaid benodi athrawon newydd i’r ysgol er mwyn rhyddhau athrawon presennol sy’n adnabod eu disgyblion orau i weithio gyda nhw i gyflymu eu cynnydd (gan lenwi eu swyddi arferol dros dro).
• Bydd angen i sgiliau cydweithwyr newydd adlewyrchu anghenion grwpiau a dysgwyr.
• Bydd y model cyflawni y bydd cydweithwyr newydd yn gweithio oddi mewn iddo yn benodol ar gyfer anghenion yr ysgol a’i dysgwyr.

Nid yw’r cyllid yn gymwys i gael ei ddefnyddio i brynu cyfarpar, gan gynnwys dyfeisiau TGCh, nac unrhyw ffath o ddefnyddiau traul, ac mae ddim ond i gael ei ddefnyddio i sicrhau adnoddau dynol ychwanegol i gefnogi’r rhaglen.

Disgwylir i ysgolion ddefnyddio’r cyllid yn y ffordd fwyaf effeithlon drwy gronni eu hadnoddau mewn ffordd briodol ar draws clystyrau/rhwydweithiau strwythuredig a/neu bartneriaethau cydweithredol er mwyn sicrhau’r effaith fwyaf bosibl.

Gofynion monitro

Bydd darparu swm mor fawr o gyllid ychwanegol yn golygu bod rhaid i ni i gyd sicrhau bod yr adnoddau yn cael eu defnyddio mewn ffordd dda ac yn cael yr effaith ofynnol. Fodd bynnag, rydym ni i gyd am gyfyngu ar unrhyw fiwrocratiaeth.

Yn unol â’r egwyddorion hyn, mae gofyn i chi:

• Sicrhau bod ysgolion yn nodi’r hyn maen nhw’n bwriadu ei wneud gyda’r adnoddau mewn cynllun clir a syml.
• Dylai’r cynllun nodi nifer y disgyblion dan sylw a rhoi amlinelliad o’r cynigion staffio a chwriwclwm.
• Lle bo ysgolion yn gweithio mewn partneriaethau cydweithredol neu glystyrau, bydd cynllun unigol yn dderbyniol.
• Dylai’r cynllun hwn gael ei gymeradwyo gan Gynghorydd Herio’r ysgol yn achos ysgolion sydd wedi’u dynodi ar hyn o bryd fel rhai sydd angen lefelau coch ac oren o gymorth gan eu consortia addysg rhanbarthol.
• Ym mhob achos, dylai cynlluniau gael eu cymeradwyo gan Gorff Llywodraethu yr ysgol, a dylai manylion dull gweithredu yr ysgol fod ar gael i i rieni a’r gymuned ehangach.

Mae’r egwyddorion sylfaenol wrth ddosbarthu a defnyddio’r cyllid hwn fel a ganlyn:

• caiff ei ddirprwyo’n gyfan gwbl i ysgolion a chyllidebau ysgolion;
• mae’r dull gweithredu a ddefnyddir i bennu cyllid ar lefel yr ysgol yn unol â methodoleg dosbarthu Llywodraeth Cymru.

DOLENNI DEFNYDDIOL:

Canllawiau: Recriwtio, Adfer, a Chodi safonau: y Rhaglen dysgu carlam